Misie.com.pl

Wodzenie Niedźwiedzia w Miedarach / 2017r

„Wodzenie niedźwiedzia (zwane też wodzeniem bera) to tradycja karnawałowa kultywowana na wsiach polskich a także rozpowszechniona w całej słowiańszczyźnie. Obecnie tradycja zachowała się na terenach Górnego Śląska, a zwłaszcza w województwie opolskim.

Barwny korowód złożony z przebierańców chodzi przez wieś od domu do domu, prowadząc na postronku niedźwiedzia. Skład orszaku to młoda para, kominiarz, lekarz, leśnik, diabeł, ksiądz, aptekarz, cyganka, wielbłąd (kamela), policjant, rzeźnik, muzykanci (akordeon, bęben), druhny i drużbowie, złodziejka, gazeciarz.

Młoda para ma za zadanie zaprosić gospodarzy na swe wesele (zabawę ostatkową), strażak sprawdza czy w gospodarstwo jest zabezpieczone przed pożarem (wystawia mandaty), policjant sprawdza porządek (kara grzywną), złodziejka kradnie jedzenie (chleb, ser ze stołu), lekarz bada domowników (wypisuje recepty), aptekarz wydaje leki, cyganka wróży z kart, kominiarz sprawdza komin i piec (smaruje sadzami), muzykanci grają (gospodyni musi tańczyć z niedźwiedziem).

Gospodyni odwiedzanego domu powinna zatańczyć z niedźwiedziem, gdyż wróży to szczęście na cały rok. Gospodarz z kolei powinien poczęstować wodzących niedźwiedzia wódką. W razie próby wymigania się od tych powinności, diabeł bądź kominiarz smarują gospodarzom twarze sadzą. Gospodarze, w ramach podziękowań za odwiedziny, składają wolne datki bądź też częstują słodyczami.

Wieczorem odbywa się zabawa ostatkowa, gdzie dawniej zabijano niedźwiedzia oraz pito niedźwiedzią krew (wino).” źródło

Na tegorocznym wodzeniu niedźwiedzia w Miedarach pojawił się również nasz BBG! Oto fotorelacja ze zdarzenia:

Przedstawiamy filmik z tegorocznego wodzenia niedźwiedzia :

O wodzeniu Niedźwiedzia w Miedarach możecie przeczytać również tutaj.

Ciekawe i różnorodne grupy ostatkowe prezentują się w kilku miejscowościach w powiecie lublinieckim. W każdej grupie występuje postać niedźwiedzia, jednak ostatkowy obchód nie jest zwany tutaj wodzeniem niedźwiedzia. W miejscowości Droniowice, Mochała, Hadra i Chwostek, lokalna nazwa to Dziady, w Kochcicach – Murzyny zaś we wsi Kochanowice i Lubockie – Niedźwiedzie. Nie praktykuje się tutaj „sądu” nad niedźwiedziem. W niektórych miejscowościach po zakończonym obchodzie, jego uczestnicy przygotowują z zebranych jaj, jajecznicę, tzw. smażonkę.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

W grupie z Kopienicy występuje m.in. Niedźwiedź, zaś w Łubiu Niedźwiedzica. Obie grupy spotykają się na wieczornej zabawie w sali parafialnej w Łubiu, gdzie odbywa się „sąd” nad niedźwiedziami. Obwinia się je o wszelkie zło, jakie spotkało wieś oraz mieszkańców i skazuje na „śmierć”.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

We wsiach Lutowiec, Postaszowice i Moczydło w gminie Niegowa, ostatkowy obchód z niedźwiedziem nazywany jest Misiami, natomiast w Miedarach, Wojsce i Połomi w powiecie tarnogórskim Łażyniem z Berym. W  powiecie tarnogórskim na zakończenie zabawy odbywa się „sąd” nad niedźwiedziem, obwinianym za wszelkie zło. W grupach z gminy Niegowa zwyczaj sądu nie jest znany. Grupom z powiatu tarnogórskiego towarzyszy trzyosobowa kapela, zaś tym z gminy Niegowa jeden muzyk z akordeonem. Jednym z instrumentów występujących w Wojsce są diabelskie skrzypce zwane tutaj teufelsgeige.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

W Świbiu, praktykowany jest ostatkowy zwyczaj zwany Combrem. Wśród licznych postaci biorących udział w obchodach wyróżnia się Arab prowadzący Kamele (wielbłądy). Na trasie przemarszu towarzyszą im muzycy, wygrywający wesołe melodie. Centralną postacią obchodu jest Niedźwiedź, lecz Kamela wprowadzana jest jako pierwsza na podwórko i radośnie witana przez dzieci.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

W Sygontce, w ostatkowym obchodzie zwanym Misinki, biorą udział dzieci, które wbiegają na plac przed domem i krążą w kręgu recytując przyśpiewki. Po otrzymaniu gościńca, biegną dalej. Jeśli nie zostaną przyjęte, wysypują nieco sieczki przed drzwiami wejściowymi lub na schody. Jest to informacja, że ci gospodarze są skąpi i niegościnni. Warto zauważyć, że sieczka wysypywana w trakcie ostatkowych obchodów  w innych miejscowościach, ma przynieść powodzenie i dostatek. 

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

W niedzielę i poniedziałek przed Środą Popielcową, miejscowość Niegowa opanowują przebierańcy zwani Misiami. W niedzielę mieszkańców odwiedzają Misie młodsze, w poniedziałek zaś starsze. Obie grupy składają życzenia, posypują obejścia sieczką, psocą, zatrzymują ruch uliczny i uganiają się za dziewczętami smarując je zapewniająca urodę „miksturą” na bazie sadzy. Wieczorem spotykają się z mieszkańcami na zabawie tanecznej, na której pojawiają się również rozśpiewani „Cyganie”.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

We wtorek przed Popielcem, na ulicach Rzędkowic spotkać można wesołą i barwną grupę zwaną „Misiami”. Grupa ta odwiedza okoliczne domy. W jej skład wchodzą Cyganki, Miś, Żyd, Dziad i Baba. Podczas pochodu towarzyszy im kapela.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.

W Samborowicach, wodzenie niedźwiedzia zwane jest Tanzberem. Odbywa się ono w ostatnią sobotę karnawału. W grupie występują m.in. dwa niedźwiedzie, duży zwany Misiem i mały zwany Tanzeberem. Obchód trwa kolka godzin, zaś jego kulminacyjnym momentem jest rytualny „mord” Misia, obwinianego o wszelkie zło, jakie wydarzyło sie na wsi. Jest to również symbol kończącego sie karnawału. Przy życiu pozostawia się jedynie Tanzbera. Widowisko kończy przeniesienie „zabitego misia” do stodoły.

źródło:

Robert Garstka „Świat obok nas. Obrzędowość doroczna w Województwie Śląskim” Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, Katowice 2013r.